W niemal wszystkich województwach w szkołach na różnych szczeblach brakuje nauczycieli. Nic więc dziwnego, że sporo młodych osób zastanawia się, co trzeba zrobić, żeby zostać nauczycielem. Czy o pracę w szkole może starać się każdy?
Nauczyciel po studiach
Jeszcze jakiś czas temu nauczycielami mogły zostać osoby, które podjęły studia wyższe na wybranym kierunku, co dawało im uprawnienia do pracy w zawodzie. Dziś jednak przepisy zostały nieco bardziej zaostrzone, ponieważ na tym stanowisku mogą pracować jedynie ci, którzy posiadają przynajmniej tytuł licencjata. Najczęściej jednak do szkół przyjmowani są absolwenci studiów drugiego stopnia z tytułem magistra.
Jakie studia, żeby zostać nauczycielem, trzeba ukończyć? Tutaj sprawa jest stosunkowo prosta, trzeba podjąć i ukończyć studia kierunkowe dla danego przedmiotu. Co to oznacza? Otóż aby uczyć języka angielskiego, trzeba ukończyć filologię angielską, aby uczyć chemii – chemię i tak dalej. Nazwy samych kierunków często przypominają nazwy samych przedmiotów szkolnych. Co więcej, absolwent musi posiadać przygotowanie pedagogiczne. Zazwyczaj jest ono wpisane w tok studiów, oczywiście, jeśli posiadają one profil nauczycielski. Absolwenci studiów kierunkowych bez przygotowania pedagogicznego mogą udać się na szkolenia dla nauczycieli w tym zakresie. Zastanawiając się, jak zostać nauczycielem, należy jeszcze wziąć pod uwagę kwestie formalne. Otóż osoba kandydująca na takie stanowisko nie może być karana, gdyż jest to zawód zaufania publicznego.
Kto może zostać nauczycielem?
Kto może być nauczycielem – takie pytanie często stawiają sobie studenci, a nawet absolwenci studiów wyższych. Mowa tutaj przede wszystkim o predyspozycjach, które brane są pod uwagę przez dyrektorów szkół zatrudniających pedagogów. Nauczyciel, zanim podejmie pracę w konkretnej szkole, nie przechodzi testów, które mają na celu ocenę jego osobowości. Niemniej jednak nie ulega wątpliwości, że każdy musi zwyczajnie lubić dzieci, pracę w grupie czy rozwiązywanie nietypowych problemów.
Faktem jest, że praca w szkole wymaga cierpliwości i przyjaznego podejścia do osób, które niekoniecznie wykazują zainteresowanie danym przedmiotem. Nauczyciel musi pozostawać otwarty na potrzeby uczniów oraz na ich sugestie. Co więcej, powinien być gotowy do przeprowadzania rozmów zarówno z podopiecznymi, jak i ich rodzicami. Często mają one charakter dyscyplinujący bądź zachęcający do nauki. W niektórych szkołach nauczycielowi przychodzi się mierzyć z naprawdę poważnymi problemami, jakimi są przemoc, nadużycia seksualne czy narkotyki. Co ważne, nauczyciel musi być osobą obiektywną, która nie próbuje na siłę przekonywać do swoich racji, a szczególnie nie wolno mu propagować poglądów politycznych.
Nauczyciel bez przygotowania?
Wiadomo już, co trzeba zrobić, żeby zostać nauczycielem przedmiotów ogólnokształcących. Nieco inaczej droga do tablicy wygląda w przypadku przedmiotów zawodowych. Tutaj bowiem trzeba mieć ukończone studia kierunkowe oraz posiadać doświadczenie zawodowe. Bardzo ważne jest także przygotowanie pedagogiczne. W przedmiotach zawodowych niezwykle ważna jest praktyka, dlatego dyrektorzy szkół nie zwracają uwagi na doświadczenie stricte w szkole, a właśnie w wykonywanym, wyuczonym zawodzie.
Co natomiast w sytuacji, gdy dyrektor szkoły nie może znaleźć nauczyciela, który posiadałby wszelkie, ustawowe kompetencje? Otóż w takim przypadku może on, za zgodą kuratora, zatrudnić osobę bez odpowiedniego przygotowania, na przykład studenta. Wcześniej należy jednak wykazać, że zostały podjęte wszelkie próby, aby zatrudnić kompetentną osobę z właściwym przygotowaniem. Wbrew pozorom problem ze znalezieniem nauczycieli nie jest mały, a oliwy do ognia dolewa fakt, że obecnie pedagodzy chcą pracować niemal wyłącznie w większych miastach. Dyrektorzy wiejskich szkół czy tych, które położone są w małych miejscowościach, często zatrudniają więc nauczycieli, którzy nie spełniają norm ustawowych, choć muszą wykazać, że dążą do uzyskania uprawnień.
